ختنه و سوالات رایج در مورد آن :
رویکرد و نظر عمومی در مورد آیین ختنه در اروپا و امریکا متفاوت است. در اروپا بحث ختنه محدود به اقلیت های یهودی و مسلمان و غیره است. امروزه در آمریکای شمالی نیاز به ختنه مورد بحث است و برخی پژوهشها نشانگر فوایدی مانند کاهش عفونتهای ادراری دوره نوزادی میباشند؛ در حالی که برخی پژوهشگران بر پیامدهایی مانند کاهش حساسیت نرینگی به تحریکات جنسی و آثار سوء روانشناختی آن تاکید دارند. در آخرین بررسی که در سال ۲۰۱۲ توسط آکادمی پزشکان کودکان آمریکا منتشر شد، فوائد ختنه بیشتر از زیان های آن تشخیص داده شد. در عین حال این آکادمی انتخاب نهایی را بر عهده پدر و مادر گذاشت.
یکی از کهنترین اعمال جراحی شناخته شده در جهان، ختنه میباشد که نزدیک پانزده هزار سال از پیشینه آن میگذرد وکاوشگران انجام شدن این عمل را در اجساد مومیائی شده مصریان باستان به اثبات رساندهاند؛ و از سالیان دور در میان گروهی از سیاهان آفریقا و بخش از مردم استرالیائی و برخی دیگر (بدون وابستگی مذهبی) رایج بوده است؛ همچنانکه در کتب مذهبی پیروان ادیان اسلام و یهود اشاره و سفارش های فراوانی به این کار شده است. پس از سده نوزدهم با روشن شدن مزایای علمی آن، ختنه کردن علاوه بر جنبه مذهبی، جنبه پزشکی (بهداشتی و درمانی) نیز به خود گرفته و رفته رفته همگانی شده است. در سال ۱۹۸۸ آکادمی پزشکی کودکان آمریکا به طور رسمی اظهار داشت که مزایای ختنه نوزاد بسیار بیشتر از پیامدهای آن است؛ بر این پایه نزدیک ۸۰ % نوزادان پسر در آمریکا در نوزادی ختنه می شوند. روی هم رفته این یک کار ساده جراحی است که توسط افراد مختلفی چه از پزشکان و چه از سوی افراد محلی صورت می گیرد و در بیشتر موارد پیامدهایی اندک و کوتاه مدت داشته است؛ ولی دستاورهای آن در دراز مدت قابل توجه میباشد. وجود ضعف تکنیکی میتواند باعث بر جای ماندن عوارض خطرناک زودرس و دیر رس شود. عوارض زودرس شامل خونریزی، عفونت، احتباس ادراری، هماتوم، ایسکمی و نکروز گلانس و آمپوتاسیون نرینگی میباشد و پیامدهای دیر رس شامل کوردی، ختنه نا کامل، تنگی مه آ، کم آمدن و زیاد آمدن پره پوس، چرخش نرینگی و گرانولوم محل ختنه و هیپوسپادیاس ختنه شده و…… میباشد. یکی از پیامدهای بحث برانگیز ختنه، تنگی یا التهاب مه نرینگی است که انسیدانس آن را ۳۱ %- ۸% گزارش کردهاند و معمولاً در کودکانی پیش می آید که پس از ختنه از پوشک یا کهنه استفاده کردهاند. گسترش این پدیده در کودکان ختنه شده از ختنه نشده بیشتر است. مه آ به علت تماس با محیط آمونیاکی (ادرار) و میکروبهای موضعی دچار صدمه میگردد. لیکن این عارضه نسبتاً دیررس است (حداقل چند ماه بعد از عمل مشخص میشود) و از پیامدهای آن عفونت ادراری است. ریشه واژه پَربُرش در انگلیسی (circum+cision) به معنای بریدن پوست اطراف آلت است که در آن پیش پوست به همراه لگام که پوست را به زیر نوک آلت تناسلی مردانه متصل میکند بریده میشود. بهتر است ختنه حداکثر زیر دو سال انجام شود.
ختنه کردن پسران
برخی از خانوادههای ایرانی معتقدند باید فرزندانشان را در سنین بالاتر ختنه کنند تا کودکشان بتواند راحتتر و با ذهن بازتری این مساله را بپذیرد، اما برخی خانوادهها هم هستند که ترجیح میدهند در همان بدو تولد، پسرشان را ختنه کنند.
دکتر محسن موسوی، متخصص داخلی در این باره می گوید:
«با وجود آن که نظرات مختلفی درباره سن ختنه پسران از سوی پزشکان مختلف وجود دارد، اما بیشتر پزشکان در این مورد اتفاق نظر دارند که سن کودک برای عمل ختنه نباید بیشتر از سه سال باشد، زیرا در غیر این صورت، ختنه میتواند عوارض سنگین روحی برای کودک به دنبال داشته باشد.»
بیهوشی بهتر است یا بیحسی؟
شاید به نظر ما یک پسربچه سه ساله درک درستی از دنیای اطرافش نداشته باشد و خیلی از موضوعهای زندگی را نفهمد، اما موسوی بر این باور است که یک پسر بچه سهساله کاملا به نوع جنسیتش آگاهی دارد و به همین دلیل باید در ختنه کردن پسران بالای سه سال احتیاط کرد. وی میافزاید:
«یک کودک سه ساله به راحتی فرق بین جنسیت خودش و جنس مخالف را میفهمد و کاملا به این موضوع آگاه است، به همین دلیل هم احتمال دارد در حین عمل ختنه احساس کند به بخشی از جنسیت و هویتش تعارض شده و به همین علت نیز احساس روانی بدی به او دست بدهد.
نباید کودکان بالای سه سال را با عمل بی حسی ختنه کرد. به این دلیل که یک کودک بالای سه سال با انجام عمل بیحسی میتواند به طور کامل مراحل عمل ختنه را ببیند و این مساله بر روحیهاش تاثیر منفی شدیدی میگذارد، به همین دلیل بهتر است عمل ختنه در کودکان سنین بالاتر را با روشهای بیهوشی انجام دهیم.»
باید والدین شرایطی فراهم کنند که خونریزی پس از عمل ختنه ایجاد نشود و کودک را از هر گونه ضربه یا آسیبی که منجر به خونریزی شود، بازدارند
خونریزی، مهمترین خطر
طبیعت کودکانه ایجاب میکند که یک پسربچه خردسال، بازیگوشی کند و حتی با وجود انجام عمل ختنه، تمایلی به استراحت و یکجانشینی نداشته باشد.
دکتر موسوی، بزرگترین تهدید احتمالی در عمل ختنه را خونریزی میداند و میگوید:
«باید والدین شرایطی فراهم کنند که خونریزی پس از عمل ختنه ایجاد نشود و کودک را از هر گونه ضربه یا آسیبی که منجر به خونریزی شود، بازدارند.
بعد از عمل ختنه، بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت برای کودک الزامی است و بازکردن پانسمان بعد از گذشت ۲۴ ساعت از عمل ختنه، مانعی ندارد، اما درباره زمان دقیق بازکردن پانسمان باید نظر پزشک متخصص را جویا شد.»
تنگی مجاری ادراری
هم پزشکان متخصص اطفال و هم پزشکان عمومی، عمل جراحی ختنه را انجام میدهند و به گفته موسوی، هر دو گروه این توانایی و تبحر را دارند که این عمل جراحی را به درستی انجام دهند.
وی خاطر نشان میکند:
«درست است که اغلب پزشکان میتوانند این عمل را به درستی انجام دهند، اما این موضوع اصلا به این معنا نیست که عمل ختنه بدون عوارض باشد.
خطر مسدود شدن مجاری ادرار پس از عمل ختنه وجود دارد. در صورتی که این عمل به درستی انجام نشود، احتمال دارد در ماهها و حتی سالهای آینده، مجاری ادراری تنگتر از گذشته شده و فشار شدیدی به مثانه بیاید و در نتیجه مشکلات مجاری ادراری برای کودک به وجود آید.»
بستهشدن کامل مجاری ادراری
هماکنون در برخی روستاهای دورافتاده، عمل ختنه از سوی یکی از اهالی که تخصصی هم در زمینه پزشکی ندارد، انجام میشود و به دلیل اینکه این افراد به صورت کاملا تجربی، عمل ختنه را انجام میدهند، در چنین شرایطی احتمال بروز عوارض متعدد بعد از عمل ختنه، دور از ذهن نیست.
دکتر موسوی میگوید:
«یکی از عمده خطراتی که در عملهای غیرحرفهای ختنه به وجود میآید، بستهشدن کامل مجاری ادراری است که معمولا در نتیجه استفاده از بخیههای بسیار درشت، ایجاد میشود.
در صورتی که مجاری ادراری پس از عمل جراحی ختنه تنگتر شود، علائم آن معمولا به صورت درد شدید در مثانه بروز پیدا میکند و حتی احتمال دارد در سالهای بعد هم این مشکل خود را نشان دهد، اما اگر مجاری ادراری بر اثر عملهای جراحی غیر تخصصی کاملا بسته شود، در همان ۲۴ ساعت اول، عوارض واضح خود را نشان میدهد.
با وجود تمام خطرات احتمالی پس از عمل جراحی ختنه، در صورتی که این عمل از سوی یک پزشک مجرب و ماهر انجام شود، به احتمال خیلی زیاد مشکلی در حین عمل پیش نمیآید، ولی حتی اگر این عمل زیر نظر پزشک متخصص نیز بهدرستی انجام شود، نباید خطر خونریزی در ۲۴ ساعت اول را نادیده گرفت.»
همه درهم