خرمالو و خواص آن
خرمالو و خواص آن
خرمالو رستهای است که تقریباً دارای ۵۰۰-۴۵۰ گونه برگ ریز و درختان همیشه سبز میباشد. بیشتر این گونهها بومی مناطق گرمسیر هستند و تنها تعداد کمی از آنها در آب و هوای معتدل گسترش دارند. نام خرمالو ترکیبی است از دو واژهٔ خرما و آلو.
میوه بسیاری از گونههای خرمالو خوراکی میباشد؛ رنگ آنها از نارنجی و زرد روشن تا نارنجی و قرمز تیره متفاوت است و قطر آنها بنابر گونه بین ۲ تا ۸ سانتیمتر است. معمولاً پس از چیدن کاسه گل همراه با میوه باقی میماند. شکل خرمالو براساس گونه آن ممکن است کروی یا شبیه بلوط باشد. آنها دو گونه گس و غیر گس دارند: میوههای گس تا قبل اززمان پخته شدن گس هستند و هنگامی که میرسند شیرین و نرم میگردند. گونههای غیر گس زمانیکه کال هستند کمتر گس میباشند و حالت گسی خود را خیلی زودتر از دست میدهند؛ آنها در حالت رسیده سفت میباشند. حالت گسی این میوه را میتوان طی چند روزبا قرار دادن آن در معرض نور خورشید در سرما از بین برد؛ به این فرآیند رسیدن میوه میگویند. خرمالو را میتوان به شکل خام یا در غذا استفاده کرد. نوع غیر گس آن برای خوردن به شکل خام بهتر است
موطن اصلی خرمالو
درخت خرمالو که در ایران درخت مشهوری است، در اصل بومی چین و ژاپن است. این درخت از گذشتهای نسبتا دور وارد ایران و امروزه در بیشتر نقاط کاشته و تکثیر میشود. خرمالو در ایران دارای واریتههای مختلف است. در برخی از واریتهها میوه کاملا کروی و در برخی دیگر نسبتا کشیده است. بخش گوشتدار میوه محتوی مقدار زیادی مواد قندی ، تانن و ویتامین است. در برخی از واریتههای پرورش یافته، میوه فاقد تانن است. دانه دارای آلبومن شاخی و گیاه فاقد لولههای شیرابهای است.
ویتامینهای موجود در خرمالو !
زآگزانتین یک کاروتنوئید مهم غذایی است که به طور انتخابی توسط ماکولای شبکیه چشم جذب میگردد و به جلوگیری از بیماری ماکولای چشم در کهنسالی کمک میکند. خرمالو منبع بسیار خوب ویتامین C یکی دیگر از آنتیاکسیدانهای قدرتمند است. مصرف منظم غذاهای غنی از ویتامین C به بدن کمک میکند که مقاومت خود را در برابر عوامل عفونتزا، مواد مضر و رادیکالهای التهابی افزایش دهد. این میوه حاوی بسیاری از ویتامینهای گروه B مثل اسیدفولیک، پیریدوکسین (ویتامین B6)، تیامین و … میباشد. این ویتامینها به عنوان کوفاکتورهای لازم برای عملکرد بسیاری از متابولیسمهای آنزیمی بدن عمل میکنند.
فواید میوه خرمالو برای سلامتی
این میوه کمکالری است و نیز چربی کمی دارد، اما منبع غنی فیبر غذایی است. خرمالو حاوی ترکیبات مفیدی از قبیل فیتوکمیکالهایی چون فلاوونوئیدها و آنتیاکسیدانهایی چون کاتچین و گالوکاتچین و نیز ترکیبات ضدتورمی مهمی است. کاتچینها دارای خواص ضدعفونت، ضدالتهاب و ضدهموراژی (از خونریزی شریانهای خونی کوچک جلوگیری میکند) میباشند. خرمالوهای تازه حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی مثل بتاکاروتن، لیکوپن، لوتئین، زآگزانتین و کریپتوگزانتین هستند. این ترکیبات به عنوان محافظتکننده در مقابل رادیکالهای آزاد عمل میکنند.
مواد معدنی که در خرمالو وجود دارد ؟
خرمالوی تازه حاوی مقادیر مناسبی از مواد معدنی مثل پتاسیم، منگنز، مس و فسفر است. منگنز کوفاکتوری برای سوپراکسید دیسموتاز (آنزیم از بین برنده قوی رادیکالهای آزاد) میباشد. مس کوفاکتوری برای بسیاری از آنزیمهای حیاتی مثل سیتوکروم C- اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز است (دیگر مواد معدنی که به عنوان کوفاکتور این آنزیم عمل میکنند منگنز و روی هستند). همچنین مس برای تولید گلبولهای قرمز خون لازم است.
دیابت و خرمالو :
مواد قندی خرمالو برای مبتلایان به بیماری قند، زیان بخش نیست.این میوه شیرین است اما چون مواد قندی آن از نوع گلوکز است افراد مبتلا به دیابت هم می توانند از این میوه استفاده کنند.
توصیه می شود خرمالو پس از غذا به عنوان دسر مصرف شود زیرا شیرینی آن در معده به ترشی تبدیل می شود و اسید معده را زیاد و این کار به هضم بهتر غذا کمک می کند.
خرمالو سرشار از ویتامین A و بتاکاروتن است. همچنین دارای مقدار قابل توجهی ویتامین های B۱، B۲، B۳و C است.این میوه خوش رنگ و خوش طعم حاوی مواد معدنی ضروری برای بدن مانند کلسیم، گوگرد، آهن، فسفر، منیزیم و پتاسیم است که نقش موثری در سلامتی و تندرستی دارد.اگر خرمالو به خوبی رسیده باشد، برای کودکان نیز میوه ای مفید محسوب می شود و در رشد و نمو آن ها موثر است.
خرمالو اشتهاآور است و خوردن آن برای زنان میانسال و کودکان توصیه می شود، کلسیم موجود در خرمالو در رشد کودکان و حفظ انرژی برای بزرگسالان موثر و برای افراد مبتلا به نقرس و بیماری های کبدی و کلیوی نیز بسیار مفید است.
خرمالو خاصیت ملین کننده دارد بنابراین یک داروی مفید برای درمان یبوست به شمار می رود.
این میوه مقدار زیادی پکتین (یکی از انواع فیبرهای محلول در آب) دارد که علاوه بر این خواص، باعث کاهش چربی های خون می شود و برای آفت دهان و گلودرد بسیار مفید است.
چوب درخت :
چوب درخت خرمالو با نام آبنوس شناخته میشود که سنگین و محکم است و مغز چوب در چندین گونه گرمسیری به رنگ سیاه براق میباشد(عمدتاً Diospyros ebenum). این گونههایی که مغز چوب سیاهرنگ دارند بیشتر از نظر چوبشان اهمیت دارند تا میوه آنها.
شرایط نگهداری ازخرمالو
این گزارش حاکی از آن است که ، خرمالوهای سخت زمانی که سفت اما کاملاً رسیده هستند چیده میشوند. خرمالوهای نوع نرم زمانی که کاملاً رنگ پیدا میکنند و نرم میشوند آماده برداشت هستند. خرمالوهای سخت میتوانند بعداً در دمای اتاق برسند. هر دو نوع خرمالو باید با استفاده از چنگکهای دستی مخصوص برداشت از درخت جدا شوند. در نگهداری، میوههای تازه خرمالو با رنگ زرد و نارنجی روشن و بدون هرگونه فساد یا بریدگی روی آنها را انتخاب کنید. خرمالوی سخت و رسیده میتواند در یخچال تا چند ماه نگهداری شود. نوع نرم خرمالو ماندگاری کمتری دارد و میتواند در دمای اتاق تنها چند روز باقی بماند.
ارزش غذایی یک عدد خرمالوی ۲۵ گرمی شامل :
چربی |
۰/۱۰ گرم |
ویتامین c |
۱۶/۵گرم |
انرژی |
۲۲ کیلو کالری |
کربوهیدرات |
۰/۲ گرم |