اطلاعاتی مفید در رابطه با کودکان دیابتی
اطلاعاتی مفید در رابطه با کودکان دیابتی
اگر فرزند مبتلا به دیابتی دارید احتمالا مراقبت برایتان سخت و طاقت فرساست؛ بخش اعظم مراقبتهایی که این بیماری احتیاج دارد به تغذیه و سبک زندگی کودک بر میگردد که مسلما کنترل آن برای بچههای کم سن و سال واقعا مشکل است؛ این راهنما از کشمکشهای شما و فرزندتان برای مقابله با دیابت میکاهد.
دیابت بیمزه و دیابت شیرین :
دیابت به معنای دفع ادرار خیلی زیاد است . اگر این ادرار همراه با قند باشد به عنوان دیابت شیرین گفته می شود . به این معنا که به دلیل افزایش قند خون، دفع ادرار در فرد افزایش پیدا کرده و فرد مکرراً برای تخلیه ادرار باید به دستشویی برود . در دیابت بی مزه دفع ادرار افزایش پیدا می کند، اما قند در ادرار وجود ندارد. بنابراین خیلی از علائم این دو بیماری مشابه است . اما عوارضی که ایجاد می کنند با یکدیگر متفاوت است . در دیابت بی مزه قند خون بالا نیست و فقط دفع ادرار در یک فرد زیاد شده است . در واقع آب زیادی از بدن دفع می شود . به دنبال دفع زیاد آب از بدن فرد دچار تشنگی و عطش شده و مبتلا به پرنوشی آب می شود . البته این مسئله در مورد افرادی است که مکانیسم تشنگی در آنها سالم است . اما اگر در یک شرایطی فرد قرار بگیرد که نتواند آب بخورد . مثلاً در یک مکانی قرار بگیرد که دسترسی به آب نداشته باشد . یا کودک و نوزادی باشد که نتواند تشنگی خود را بیان کند . یا فردی باشد که دچار کاهش سطح هوشیاری شده و به کما رفته باشد . در این صورت آب از بدن از طریق ادرار دفع می شود ولی فرد نمی تواند آب را جبران کند و بدن دچار کم آبی شدید می شود . وقتی که آب بدن زیاد دفع می شود ،غلظت املاح و خصوصاً سدیوم در خون افزایش پیدا می کند . این افزایش غلظت املاح خون باعث بروز احساس تشنگی و خشگی دهان خواهد شد . این افراد حتی شب ها برای خوردن آب بیدار می شوند . در خصوص اکثر این بیماران تمایل به نوشیدن آب خیلی سرد وجود دارد . در دیابت شیرین هم دفع ادرار زیاد شده و قند به همراه ادرار دفع می شود . در اینجا نیز فرد دچار پرنوشی می شود. اما در این دیابت چون قند که یک ماده ی شیرینی است از بدن دفع می شود ، فرد دچار کاهش وزن می شود . در دیابت بی مزه ماده ی انرژی زایی از بدن دفع نمی شود و فقط آب است که دفع می شود . بنابراین فرد دچار کاهش وزن نمی شود . مگر در مورد برخی از افراد که آنقدر آب می نوشند که اشتهای خود را برای خوردن غذا از دست می دهند . در نتیجه یک کمی دچار کاهش وزن می شوند . بچه هایی که دچار این بیماری هستند چون مدام آب خورده و کمتر غذا می خورند در رشد آنها اختلال ایجاد می شود .
دیابت نوع ۱
این بیماری در کودکان زیر ۱۱ سال بروز میکند و تا پایان عمر با کودک همراه است و زمانی ظاهر میشود که پانکراس (لوزالمعده) تولید و ترشح انسولین را متوقف میکند.
هورمون انسولین به سلولهای بدن کمک میکند تا قند را برای تولید انرژی مصرف کنند. انسولین همچنین باعث ذخیره قند در بافت عضلهای، ماهیچهای و سلولهای کبدی میشود. بدن برای انتقال قند از خون به سلولها به هورمون انسولین احتیاج دارد، اگر بدن با کمبود انسولین مواجه شود قند نمیتواند به سلولها برسد و درنتیجه سلولها منبع انرژی نخواهند داشت، بنابراین قند در جریان خون باقی میماند و سطح قند خون بهتدریج بالا میرود و فرد به دیابت مبتلا میشود.
علایم دیابت نوع ۱ در کودکان
هرچقدر هم مراقب تغذیه فرزندتان باشید ممکن است علایم افزایش یا کاهش قند خون در او بروز کند. بنابراین بهتر است تمام نشانههای نوسان قند خون را به فرزندتان آموزش دهید.
نشانههای کاهش قند خون:
کودک عرق میکند، میلرزد، گرسنه میشود. افت قند خون بسیار سریع اتفاق میافتد و ممکن است چند دقیقه بعد از ورزش یا دریافت انسولین بدون خوردن غذای کافی، رخ دهد.
نشانههای افزایش قند خون:
کودک گرسنه یا تشنه میشود، تکرر ادرار پیدا میکند، دیدش تار میشود. قند خون در طول روز بهتدریج بالا میرود.
دیابت نوع ۲ در کودکان
اگر پانکراس فرد نتواند انسولین کافی بسازد یا بافتهای بدن او نتوانند انسولین را به درستی دریافت کنند، بدنش با کمبود انسولین مواجه شده و در نتیجه قند در جریان خون باقی مانده و فرد دچار دیابت میشود.
دیابت نوع ۲ به مرور زمان سبب صدمهرسانی به چشمها، قلب، عروق خونی، اعصاب و کلیهها میشود و همچنین فرد را در برابر بیماریها و عفونتهای مختلف آسیب پذیر میکند.
در گذشته پزشکان اعتقاد داشتند که دیابت نوع ۲ تنها بزرگسالان را مبتلا میکند اما امروزه تعداد کودکان مبتلا به دیابت نوع ۲ رو به افزایش است.
عواملی که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در کودکان افزایش میدهد:
– چاقی
– فعال نبودن
– سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
علایم دیابت نوع ۲ در کودکان
این بیماری ابتدای پیدایش علایم خاصی از خود بروز نمیدهد اما کودک میتواند نشانههای خفیفی داشته باشد:
– تکرر ادرار
– احساس تشنگی بیش از حد طبیعی
– کاهش وزن بدون دلیل مشخص
تزریق انسولین به فرزند :
ممکن است لازم باشد فرزندتان در طول روز چندین بار انسولین دریافت کند؛ میتوانید از راه کارهای زیر استفاده کنید.
– انسولین را باید به بافت چربی زیر پوست تزریق کرد.
– تا زمانی که فرزندتان خودش بتواند انسولین را برای خودش تزریق کند، شما باید این کار را برای او انجام دهید.
– تزریق انسولین یکی از کارهای روزمره شما و فرزندتان است
– آماده کردن سرنگ انسولین را خیلی زود یاد میگیرید.
– ممکن است ابتدا دلتان نیاید سرنگ را وارد پوست فرزندتان کنید.
– از صحیح بودن دوز انسولین اطمینان یابید؛ بهخصوص اگر در یک سرنگ دو نوع انسولین را با هم ترکیب میکنید.
– تزریق انسولین را تمرین کنید.
همه درهم