پیشینه هنر قلم زنی بر روی چرم

پیشینه هنر قلم زنی بر روی چرم

پیشینه هنر قلم زنی بر روی چرم :

چرم مهمترین فراوردهای است . که از فرایندپوست پیرایی از تاثیر برخی مواد شیمیایی بر پوست به دست می اید . چرم فراورده ای نرم، نفوذ پذیر در برابر هوا ، نفوذ نا پذیر در برابر اب ، مقاوم در برابر باکتری ها ،و عاملهای فیزیکی و شیمیایی، فساد ناپذیر ،مقاوم در برابر فشار و کشش ،و انعطاف پذیر است.

برای تهیه ی بسیاری از اشیاء و کالاهای مورد نیاز زندگی مناسب است و کاربردهای گونا گونی در زمینه های مختلف دارد. انواع چرمها بطور معمول بصورت بدون مو و پشم و یا به صورت پوستهای نرم و پشم دار ( خز) مورد استفاده قرار می گیرد.

با توجه به مواد بکار رفته در پوست پیرایی بطور کلی دو نوع چرم ساخته شده و به بازار عرضه می شود.

الف )چرمهای گیاهی.که برای ساخت انهابیشتر از مواد دباغی گیاهی استفاده می شود. تنها یک نوع از این چرم کاربرد زیادی دارد و به نام زیره ی کفش (پادوش)معروف است .که از پوست حیوانهایی مانند گاو ، گاومیش تهیه می شود و ضخیم و محکم است.این چرم همان چرم مورد استفاده در ساخت تابلو های چرمی می باشد که نحوه استفاده از ان توضیح داده خواهد شد. از این چرم در ساخت کمر بند ،زین اسب ،چمدان ،و همچنین برای تولیدفراورده های صنایع دستی و بعضی وسایل تز ئینی مورد استفاده قرار می گیرد

ب)چرمهای شیمیایی. که برای ساخت انها از مواد شیمیایی در پوست پیرایی استفاده می شود این نوع چرم تقریبا ظریف و دارای ضخامت کم است و از پوست حیوانهایی مانند گاو ،گوساله ، گوسفند ، بز تهیه می شود . این نوع چرم برای تولید تابلو های چرمی هیچگونه کاربردی ندارند.
قلم زنی روی چرم یکی از قدیمی ترین و جذابترین رشته از رشته های صنایع دستی می باشد . که در حال حاضر متاسفانه بنا به دلایلی به دست فرا موشی سپرده شده و اینجانب از سال ۸۵ این رشته را برای اولین بار در استان اردبیل احیاء کرده ودر این زمینه شروع به فعالیت رسمی با اخذ مجوز و شناسنامه از صنایع دستی استان نموده و در حال حاضر خدمت هنر دوستان عزیز می باشم .

چرم به دلیل قابلیت و خصوصیات آن با تکنیک های متعددی کار می شود از جمله:

۱- قالب گیری
۲- بافت و دوخت
۳- حکاکی و قلمزنی روی چرم
۴- نقاشی روی چرم
۵- سوخت و معرق چوب
۶- گلدوزی روی چرم
۷- باتیک روی چرم
اولین مرحله کار انتخاب نمونه کار می باشد. برای این منظور هر خط یا طرحی که می خواهیم کار کنیم انتخاب و اندازه و ابعاد ان را کاملا مشخص می کنیم و پس از ان چرم را متناسب با اندازه مورد نظر برش می دهیم . دقت کنیم تا چرم را کمی بزرگتر از اندازه برداریم تا در موقع گونیا کردن چرم ، اندازه کوچکتر از مقدار نیاز نباشد .

بعد از این مرحله بایستی چرم را صاف و اماده نوشتن کنیم طوری که هیچگونه چروک و یا پستی و بلندی در سطح چرم باقی نماند.برای این منظور چرم را از هر دو طرف کاملا خیس کرده و بین دو سطح صاف و سنگین قرار می دهیم البته باید قسمت رویه ی چرم را با پارچه ای سفید یا هر چیزی که رنگ پس ندهد بپوشانیم . بعد از وزنه استفاده کنیم (جهت جلو گیری از الودگی روی چرم)این عمل کمی زمان می خواهد و هر چقدر چرم زیر ان وزنه ها خشک شود کیفیت بهتری به خود می گیرد .

حال چرم را از نظر اندازه و ابعاد کاملا گونیا کرده سپس خط و یا طرح مورد نظر را به روی چرم منتقل  می کنیم . برای این منظور فقط قسمت روی چرم را با مقداری اب خیس می کنیم طوری که این مقدار به سطح زیر چرم نفوذ نکند . اب که در سطح چرم جذب شد  کپی طرحمان را روی چرم می بندیم بعد با استفاده از خودکار اگر از روی خط بنویسیم عین همان خط به روی چرم منتقل می شود بعد از اینکه کار نوشتن تمام شد کپی را از روی چرم بر می داریم.

در این مرحله کار قلم زنی که اصلی ترین قسمت کار می باشد شروع می شود .هنگام قلم زنی ، حتما بایستی سطح چرم مرطوب و نمناک باشد تا اثر قلم روی چرم کیفیت بهتری داشته باشد . ابزارها و قلم ها را بسته به نوع کاری که انجام می دهیم انتخاب نموده و با حوصله و سلیقه دور تا دور خط و یا طرح را توسط قلم و چکش قلم زنی می کنیم. این کار برای افراد مبتدی سخت خواهد بود و برای انکه کیفیت کار بالا باشد بایستی تمرین کافی داشته باشیم.

حال بعد از انکه مقداری از طرح را کار کردیم قبل از انکه رطوبت روی چرم از بین برود بهتر است قسمت کار شده را از نظر زیبایی بصورت کامل ارایش نماییم و اجازه دهیم چرم به همان حالت خشک شده و حالت بگیرد.البته برای ادامه کار بایستی دوباره محلهای کار نشده را خیس و نمناک نموده و بعد کار ادامه دهیم . این عمل میتواند در مراحل مختلف تکرار گردد . و بسته به اندازه کاری که انجام می دهیم می تواند چندین روز یا هفته طول بکشد در هر حال نحوه کار همان است که گفته شد.

بعد از اتمام کار قلم زنی و پرداخت و ارایش کار ، بعد از انکه چرم کاملا خشک شده و هیچگونه رطوبتی نداشته باشد . تمام سطح کار را لاک الکل میزنیم این لاک نوعی زیبایی و شفافیت خاصی به روی چرم می دهد و بنظر میرسد هیچ جایگزینی هم نداشته باشد . بعد از این مرحله اخرین قسمت کار یعنی مرحله قاب سازی و قاب گیری فرا می رسد . و به این ترتیب محصول نهائی اماده عرضه و تقدیم به مشتری می باشد.

منبع : tablocharm.blogfa.com

همه درهم