حجامت در طب سنتی

حجامت در طب سنتی

حجامت در طب سنتی :

حجامت یا کوزه انداختن تربه یک روش درمانی سنتی عربی و همچنین طب سنتی ایرانی و طب اسلامی گفته می‌شود که برگرفته از روش قدیم تر کاپینگ تر در طب سنتی چین است. در طب سنتی کاپینگ به معنی ایجاد خلا بر روی نقاط خاصی از پوست بدن با وسیله‌ای همچون بادکش است که برای رسیدن به اثرات درمانی خاصی انجام می‌شود.در حجامت یا کاپینگ خیس قبل از ایجاد خلا خراش هایی روی سطح پوست ایجاد می‌شود تا ایجاد خلا منجر به خروج خون از بدن شود. کاپینگ از روش های باستانی درمان است که علاوه بر چین در یونان نیز توسط بقراط به عنوان یک روش درمانی ذکر شده است. کاپینگ تر علاوه بر جهان اسلام در اروپا نیز تا قرن ۱۸ مورد استفاده بوده ولی با فراگیر شدن طب تجربی و مهجور شدن تئوری اخلاط چهارگانه این روش نیز به تدریج مهجور شده است.امروزه در کشورهای عربی و مسلمان حجامت مقبولیت بیشتری دارد. مقبولیت حجامت در میان مسلمانان ناشی از حدیث هایی است که از پیامبر اسلام در توصیه به حجامت نقل شده است. در طب سنتی ایرانی و طب اسلامی حجامت رکن درمان به حساب می‌آید، اما با فراگیر شدن طب تجربی در برخی جوامع اسلامی این روش در این کشورها نیز تقریبا مهجور شد. در ایران به دلیل عدم اثبات تجربی مفید بودن حجامت و خطرات بالقوهٔ آن از قبیل انتقال عفونت، خطر خونریزی و… معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورخ ۲۳ شهریور ۱۳۷۷ انجام حجامت توسط پزشکان در مطب‌ها را ممنوع نمود که این بخشنامه به دلیل مغایرت با شرع بر اساس نظر فقهی شورای نگهبان با حکم دیوان عدالت اداری در ۱۷ تیر ۱۳۸۰ لغو شد.در حال حاضر وزارت بهداشت ایران سیاست حمایت و گسترش حجامت را به عنوان جزئی از طب سنتی و اسلامی ایران مورد نظر قرار داده است.
حجامت چیست و چه نقشی در طب سنتی دارد؟

حجامت اصطلاحا به روشی ازخونگیری اطلاق می شودکه جهت درمان بعضی ازبیماریها بکار می رود ودارای سابقه تاریخی هفت هزارساله می باشد.

حجامت به عنوان یک سنت الهی درروایات وسیره پیامبران وائمه اطهار(ع) مطرح گردیده وجزءاحکام امضائی اسلام است ودرطب سنتی به عنوان رکن درمان به حساب می آید به زبان علمی ازحجامت به (scarification؛wetcuppinq؛bloodiettinq؛drycuppinq )تعبیر می شود که البته باتوجه به مفاهیمی که ازدیدگاه اسلام به دست می آید واژه های نامبرده کامل نیستند.

روش انجام حجامت چگونه است ؟

پس ازمعاینه و اخذ شرح حال ازبیمارموضعی که برای حجامت تعیین شده است ضدعفونی  گشته سپس بالیوان حجامت که بصورت یکبارمصرف ساخته شده به مدت چنددقیقه بادکش می شود بعدازایجادانبساط چندخراش سطحی ایجادمی گردد آنگاه به تناسب وضعیت جسمی ؛بالینی وعروقی بیماردرسه الی پنج مرحله ازوی خون گرفته می شود.این عملیات مجموعادرمدت حدود ۲۰ دقیقه انجام می شود که خون گرفنه شده حداکثر به  ۵۰تا۷۰ سی سی بالغ می گردد.درحجامت خشک مرحله خونگیری انجام نمی شود.

حجامت تاچه حدجنبه علمی دارد؟

تلاش علمی برای توجیه حجامت درجهان شروع شده است وتالیفاتی نیزدراین زمینه منتشر گردیده است ((حجامت یک روش درمانی آزموده ))حاصل پژوهشی است که آقای دکتریوهان آبله درکشورآلمان انجام داده است .

برخی ازمتخصصین آمریکایی نیزتحقیقاتی در زمینه حجامت منتشر ساخته اند ویکی ازکلینیک های مجهز پژوهشی پیرامون حجامت درآمریکا تاسیس گردیده ودرحال بررسی علمی روی حجامت می باشد دربرخی ازکشورهای آسیایی نیز اثردرمانی حجامت می باشد.دربرخی ازکشورهای آسیایی نیز اثرحجامت برروی بیماریهای خاص موردمطالعه قرارگرفته است وگزارش آن منتشر گردیده است .

دردانشگاه شهید بهشتی هم درسالهای ۷۱-۷۲چندطرح پژوهشی پیرامون حجامت اجراگردیده است ازآن جمله ((مقایسه خون ورید و خون حجامت ازنظر فاکتورهای بیوشیمیایی ))؛((مقایسه مواضع حجامت بامسیرمریدیان های طب سوزنی ))؛((بررسی تاثیر حجامت بربیماریهای عصبی سردردهای میگرنی))؛به صورت پایان نامه دکتری می باشد.

حجامت تاچه حدارزش درمانی دارد؟

درمنابع طب اسلام وطب سنتی حجامت به عنوان یکی ازارکان مهم درمان ذکرگردیده است وبیماری های گوناگون رادرمان می کند و به صورت اختصاصی درمنابع طب اسلامی به شکل پیشگیرانه درمان همه بیماریها شمرده شده است ودرموردبیماریهای خاص درمان تمامی بیماریهای ناشی ازغلبه خون گفته شده است .بوعلی سینااعتقادداردصفراوسودانیزازطریق حجامت قابل دفع است.

آیاهمه پزشکان حجامت رابه بیماران توصیه می کنند ؟

خیر-اطلاعات پیرامون حجامت درجامعه پزشکی محدوداست .به طورکلی دردانشکده های پزشکی ایران موضوع حجامت تدریس نمی شود.فقط دربعضی ازدانشگاههای آمریکا؛انگلیس ؛آلمان ؛وچین موضوع حجامت به شکل کلاسیک تدریس می شود.طبیعی است که وقتی پزشکان ما ازویژگی های درمانی حجامت بی اطلاع هستند همه اقدام به این عمل نمی کنند.ازسوی دیگراطلاعاتی که مطرح گردیده است بسیارجدیداست وبیش ازپنج هزارسال ازعمرآن نمی گذرد.پزشکانی که درایران بااین موضوع آشناهستندبه هزارنفرنمی رسند.

حجامت دردرمان چه بیماریهای بکارمی رود؟

حجامت درموردبیمارهای هایپرلیپیدمی (چربی خون بالا)؛دیابت غیروابسته به انسولین ؛دردهای عضلانی ؛سردردهای عصبی ؛ومیگرنی ؛بیماریهای پوستی شامل آکنه ؛پسوریازیس ؛آلرژی های دارویی ؛غذایی ؛فصلی ؛اعتیادبه مواد مخدر؛بیماریهای انسدادی عروق کرونر؛عوارض بعدازیائسگی (منوپوز)دردهای قاعدگی درزنان ودوشیزگان (دیسمونوره)وبرخی بیماریهای عفونی ؛هورمونی وغددکاربردارد.

آیااستفاده ازفوایدحجامت تنهابرای درمان بیماریهاست ؟

بیشترین کاربرد انواع حجامت دربعدازبیماریهاست وبامکانیسم مختلفی ازجمله تنظیم سیستم ایمنی موجب پیشگیری ازبیماریها می گردد و بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که کاربردحجامت فقط برای درمان بیماریها نیست .

حجامت نسبت به سایرروشهای درمانی متداول چه مزیتهایی دارد؟

بطورکلی حجامت یک روش درمانی بدون عوارض جانبی است واگربه صورت تخصصی ازآن استفاده شود برتری های فراونی نسبت به روشهای درمانی جاری مانند مصرف داروهای شیمیایی وجراحی دارد.

مزیتهای درمان باحجامت می توان بطورخلاصه بدین شرح بیان کرد:

۱-حجامت یک روش درمانی بدون عوارض جانبی است .

۲-حجامت برای تمامی سنین (به جزچهارماه اول زندگی )کاربرددارد.

۳-حجامت باحداقل توان فنی وتجهیزات اجرایی می تواند بیماریهای سخت ومزمن رادرمان کند.

۴-حجامت هیچگونه وابستگی فنی ؛علمی وابزاری به خارج ازکشورندارد.

۵-حجامت یک رفتاردرمانی سرپایی است ونیازی به تجهیزات بیمارستانی ندارد.

۶-درحجامت فاکتورهای مداخله گروجودنداردویک رفتارکامل موجب درمان می شود.

۷-حجامت یک دستوردینی است توان جلب تاثیرات روانی درآن بالاست وازاین طریق علاوه برافزایش سطح درمان پذیری موجب تقویت فرهنگ واعتقادات مذهبی وارتباطانسان باخدامی شود.

درموردچه افرادی نبایدحجامت کرد؟

حجامت پیشگیرانه خطرافرین نیست وبه منظورپیشگیری ازبیماریها می توان هرسال حداقل درفصل بهار حجامت کردوحداقل فاصله زمانی برای حجامت ازیک ماه شروع می شود تاسن روزفاصله یعنی چهل ساله چهل روزیک بار؛پنجاه ساله وپنجاه روزیکبارو…ولی حجامت درمانی اگرتوسط افرادغیر مطلع انجام شودممکن است موجب درمان نگردیده ویااشکالاتی راپدید آورد.درموردافرادزیرنبایدحجامت کرد:

۱-افرادی که باتعریف طب اسلامی وطب سنتی دچارغلبه شدیدبلغم هستند.

۲-کودکان ازبدوتولدتاچهارماهگی

۳-زنان باردارتا ماه چهارم بارداری

۴-زنان درمدت ایام عادت ماهیانه

۵-افراددارای کمبودپلاکت خون

۶-افرادی که دچارفشارخون مقطعی بالاهستند(دراین افرادابتداباید بااستفاده ازحجامت گرم وخشک به طریق مخصوص فشارخون راکاهش داده وسپس اقدام به حجامت کرد)

منبع:bitrin

همه درهم